فرش‌های دستباف در اندازه بزرگ
هنگام تصمیم‌گیری برای خرید فرش دستباف است، دو فاکتور اولیه اما ضروری هستند که همواره باید آن را مد نظر قرار داد تا بتوان فرشی مناسب تهیه کرد. فاکتور اول، انتخاب فرشی است که به لحاظ طرح و نقش و رنگ، با دکوراسیون مکانی که قصد استفاده‌ی آن را داریم همخوانی داشته باشد. فرش‌های دستباف ایرانی از نظر طرح و نقش، دسته‌بندی‌ها و انواع مختلفی دارند: از جمله فرش‌هایی با نقوش هندسی یا گردان، فرش‌های اسلیمی یا ختایی، فرش‌های گلدار، فرش‌هایی با نقش شکارگاه و غیره. همچنین مناطق مختلف قالیبافی در ایران نیز هر یک طرح و نقش مختص به خود را می‌بافند. پس هنگام انتخاب فرش دستباف، در نظر گرفتن تناسب نقش و هارمونی رنگ آن با فضای مورد استفاده بسیار حائز اهمیت است. اما دومین فاکتور در انتخاب فرش، در نظر گرفتن ابعاد آن متناسب با فضای مورد استفاده است. فرش‌های دستباف بر خلاف فرش‌های ماشینی که دارای ابعاد استاندارد 9 متری، 12 متری و غیره هستند، به لحاظ اندازه دارای تنوع گسترده‌ای هستند. لذا دانستن اندازه‌های معمول و متعارف فرش‌های دستباف و توجه به ابعاد و اندازه فرش هنگام خرید آن، اهمیت ویژه‌ای دارد.
ابعاد فرش دستباف
همانطور که گفته شد، فرش‌های دستباف ایرانی به لحاظ ابعاد و اندازه دارای تنوع بسیاری هستند و این به آن جهت است که قابلیت مفروش کردن فضاهای مختلف با اندازه‌های متفاوت را داشته باشند. فرش‌های دستباف ایرانی در اندازه‌های بسیار کوچک همچون پادری و پشتی گرفته تا اندازه‌های بسیار بزرگ مثلاً فرش‌های نفیس 1000 متر مربعی و گاهی بیشتر از آن، بافته می‌شوند. لذا داشتن اطلاعات اولیه از ابعاد فرش دستباف و نامگذاریهای خاص آن به منظور انتخاب اندازه صحیح فرش هنگام خرید امری مهم است. ابعاد مختلف و متعارف فرش دستباف با نامگذاریهای خاص خود مشخص می‌شوند؛ همچون: پادری، پشتی، ذرع و نیم، دو ذرع، کلگی، کناره، قالیچه و قالی در ابعاد مختلف. در این مقاله قصد داریم به بیان اندازه‌های رایج در قالی‌های دستباف ایرانی بپردازیم. در مطالب آینده سایر اندازه‌های قالی دستباف را بررسی خواهیم کرد.
ابعاد رایج قالی دستباف
قالی به آن دسته از فرش‌های دستباف گفته می‌شود که بزرگترین اندازه را در میان فرش‌ها دارند. به لحاظ ابعاد و اندازه، قالی‌های دستباف شباهت‌هایی با فرش‌های ماشینی دارند و می‌توان از آن برای مفروش کردن فضاهای بزرگ استفاده نمود. به طور کلی، به فرش‌های دستباف با اندازه‌ی بزرگتر از 6 متر مربع، قالی گفته می‌شود؛ و در مقابل فرش‌های کوچکتر از 4 متر مربع را با نام قالیچه می‌شناسند. قالی‌ها نیز از نظر اندازه، دارای تفاوتهایی هستند و شامل قالی‌های اندازه کوچک، قالی‌های متوسط، قالی‌های بزرگ و بسیار بزرگ می‌شوند که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.
- قالی‌های کوچک معمولاً به ابعاد 2×3 و یا 2.5×3.5 متر مربع بافته می‌شوند.
- قالی‌های با اندازه‌ی متوسط عموماً دارای ابعاد 3×4 یا 3.8×2.8 متر هستند. قالی‌های دستباف کوچک در ابعاد 2×3 و قالی‌های متوسط با ابعاد 3×4 رایج‌ترین و پر استفاده‌ترین ابعاد در میان فرش‌های دستباف هستند، چرا که همخوانی زیادی با فرم معماری و فضاهای داخلی منازل ایرانی دارند.
- قالی‌های بزرگ معمولاً به فرش‌هایی با ابعاد 3.5×4.5 و یا 4.8×3.8 گفته می‌شود.
- قالی‌های دستباف بزرگتر از اندازه‌های ذکر شده معمولاً در دسته‌بندی «بسیار بزرگ» جای دارند و در اکثر موارد به صورت سفارشی و برای مکان‌های خاص بافته می‌شوند. در گذشته ابعاد بسیار بزرگ قالی را برای استفاده در کاخ و دربار پادشاهان و یا برای پهن کردن در اماکن مذهبی می‌بافتند. در حال حاضر نیز این فرش‌ها به صورت سفارشی تولید می‌شوند و به عنوان مثال می‌توان به فرش نفیسی اشاره کرد که توسط 1200 بافنده‌ی ماهر ایرانی برای آراستن مسجد شیخ زاهد در امارات متحده عربی و به ابعاد 5627 متر مربع در ایران بافته شد و لقب بزرگترین فرش دستباف جهان را دارد. یا در مثالی دیگر، می‌توان به گزارشات تاریخی که از فرش معروف دوره ساسانی یعنی فرش نفیس و جواهرنشان «بهارستان» در دست است اشاره کرد که ابعاد آن را حدود 1000 متر مربع ذکر می‌کنند. این فرش گرانبها با استناد به منابع تاریخی، برای آراستن کاخ یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، بافته شده بود که در نهایت سپاهیان عرب آن را به غنیمت برده و قطعه‌قطعه کردند.
لازم به ذکر است که ابعاد قالی دستباف معمولاً به گونه‌ای مشخص می‌شود که مابین طول و عرض آن یک متر اختلاف بوده و طول فرش یک متر از عرض آن بیشتر باشد.
انتخاب فرش متناسب با فضا
همانطور که گفته شد، معیارهای مختلفی هستند که بایستی هنگام انتخاب فرش دستباف مناسب مورد توجه قرار بگیرند. در نظر گرفتن ابعاد و اندازه فرش و تناسب آن با فضایی که قرار است با آن مفروش شود، یکی از مهمترین معیارها برای انتخاب فرش مناسب است. اگر ابعاد فرش متناسب با فضای مورد استفاده انتخاب نشود، یا به خوبی مکان مورد نظر را نمی‌پوشاند و برای آن فضا چه به لحاظ بصری و چه به لحاظ فنی کوچک است، و یا اینکه به اندازه‌ای بزرگ است که بخش زیادی از آن تحت تأثیر سایر اجزای دکوراسیون همچون مبل، صندلی، میز و غیره قرار گرفته و پوشانده می‌شود. این امر علاوه بر اینکه سبب می‌شود طرح و نقش و زیبایی فرش دستباف به خوبی دیده نشده و به اصطلاح به چشم نیاید و به لحاظ بصری زیبا نیست، باعث آسیب دیدگی فرش نیز خواهد شد. پس همخوانی فرش با فضای مورد استفاده امری است که بایستی در درجه اول هنگام خرید فرش مناسب به آن توجه نمود. پس از تعیین اندازه مناسب، نوبت به انتخاب فرش دستباف به لحاظ طرح و نقش و رنگ می‌رسد. مهم است که هنگام انتخاب فرش برای فضای مورد نظر، به فرم، رنگ و استایل سایر اجزای دکوراسیون همچون مبلمان، پرده، رنگ کف و دیوارها، میزان و رنگ نور مکان و سایر تزئینات مورد استفاده در فضا توجه نمود.
نتیجه گیری
از آنجا که فرش یکی از مهمترین و مؤثرترین اجزا در تعیین سبک دکوراسیون است، بنابراین هنگام انتخاب آن باید مد نظر داشت تا به لحاظ هارمونی رنگی با سایر اجزای فضای مورد نظر هماهنگ باشد. استفاده از فرشی دستباف و بسیار زیبا که هماهنگی و همخوانی لازم را به لحاظ رنگ و طرح با فضای اطراف خود ندارد، علاوه بر این که سبب می‌شود به لحاظ بصری تأثر نامطلوبی بر ذهن بگذارد، زیبایی‌های فرش را تحت تأثیر قرار داده و آن را پنهان می‌کند. به عنوان مثال انتخاب یک فرش با طرح پرکار ختایی و گلدار و رنگ غالب لاکی، مناسب برای استفاده در یک دکوراسیون با سبک مینیمال نیست. به همین ترتیب مثال‌های فراوانی از این دست می‌توان بیان کرد که انتخاب رنگ و طرح مناسب برای هر فضای خاص، به چه شکل می‌تواند باشد. پس ابعاد و اندازه، و همچنین طرح و رنگ فرش دستباف، دو معیار اساسی و تعیین کننده در انتخاب فرش دستباف برای دکوراسیون هستند که هر خریداری بایستی آنها را در کنار سایر معیارها همچون میزان بودجه، کیفیت مواد مورد استفاده در بافت و اصالت فرش انتخابی، در نظر بگیرد.
شما می‌توانید جهت خرید فرش دستباف ، خرید گلیم و گبه دستباف و همینطور خرید تابلو فرش دستبافت به صورت اینترنتی و آنلاین از فروشگاه فرش هویدا استعلام گرفته و کلیه سفارشات خود را ثبت نمایید و هرجای دنیا که هستید کمتر 4 روز کاری آنرا در آدرس مورد نظر تحویل بگیرید
اگر علاقه مند به مطالعه سایر مقالات در زمینه فرش دستباف و یا تابلو فرش دستباف هستید، به قسمت پایگاه مقالات بازرگانی فرش هویدا مراجعه نمایید .
